Lista kursów

English version

Kod kursu: OŹES10029o13
Rok / Semestr: 2013/2014 letni
Nazwa: Sozologia
Kierunek: Odnawialne Źródła Energii i Gospodarka Odpadami
Typ studiów: I st. - inżynierskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 4
Punkty ECTS: 2
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 15 / 15 / 0
Prowadzący: dr Magdalena Dębicka
Język: polski


Efekty kształcenia: Wiedza: Po ukończeniu kursu student ma elementarną wiedzę w zakresie zagrożeń środowiska przyrodniczego i jego ochrony (również w skali globalnej). Zna związki przyczynowo-skutkowe między poszczególnymi elementami środowiska a działalnością człowieka. Student ma ogólną wiedzę w zakresie metod ochrony powietrza, wód, powietrzni lądów, ochroną przyrody oraz racjonalnego gospodarowania odpadami. Ma elementarną wiedzę w zakresie zasobów wodnych świata i Polski, obiegu wody w przyrodzie, zapotrzebowania ludności na wodę oraz przyczyn jej deficytu, a także ochrony przed zanieczyszczeniami. Umiejętności: Student potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie. Potrafi ocenić rozwiązania techniczne i dokonać analizy czynników wpływających na stan zdrowia ludzi i zwierząt oraz stan środowiska naturalnego

Kompetencje: Student ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz za pracę w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. Student potrafi określić priorytety służące realizacji postawionym przez siebie lub przełożonych celom.

Wymagania wstępne: Podstawy chemii

Treści kształcenia: Sozologia – pojęcie, problematyka sozologii jako nauki w oparciu o wybrane koncepcje sozologiczne, główne problemy i zagadnienia w ujęciu systemowej koncepcji sozologii. Systemowe ujęcie środowiska. Funkcjonowanie środowiska jako spójnej całości. Funkcje środowiska i jego użytkowanie. Zasoby naturalne. Relacje „człowiek – środowisko”, antropogeniczne obciążenie środowiska. Początek rewolucji ekologicznej – wydarzenia przełomowe dla ochrony środowiska. Antropopresja w środowisku przyrodniczym. Fizyczne zagrożenia środowiska. Zanieczyszczenia biologiczne: źródła i konsekwencje dla zdrowia człowieka. Zanieczyszczenia chemiczne środowiska – źródła emisji, migracja i przemiany w środowisku oraz oddziaływanie na organizmy żywe. Transgraniczne przenoszenie się zanieczyszczeń powietrza. Atmosfera ziemska i jej zagrożenia: budowa i skład atmosfery ziemskiej; najpoważniejsze skutki zanieczyszczenia powietrza (smog kwaśny i fotochemiczny, kwaśne deszcze, dziura ozonowa, efekt cieplarniany): przyczyny, mechanizm powstawania, przeciwdziałanie. Współpraca międzynarodowa w zakresie ochrony klimatu i ochrony warstwy ozonowej. Zasoby wodne na kuli ziemskiej, w Europie i w Polsce. Zapotrzebowanie na wodę. Deficyt wód na świecie i w Polsce oraz jego skutki. Ocena jakości wody – wskaźniki chemiczne, fizykochemiczne i biologiczne wód. Klasy jakości wody przydatnej do spożycia oraz klasyfikacja stanu jakości wód powierzchniowych. Aktualny stan czystości wód w Polsce. Główne źródła zanieczyszczenia wód. Eutrofizacja wód (przyczyny, skutki, przebieg procesu, sposoby zapobiegania). Proces samooczyszczania wód. Etapy oczyszczania ścieków. Osad czynny i złoża biologiczne jako przykłady biologicznego oczyszczania ścieków. Zagospodarowanie osadów ściekowych. Stosowanie ścieków i osadów ściekowych w rolnictwie – warunki, aspekty korzystne i niekorzystne. Gleby, ich znaczenie i zanieczyszczenie. Zapotrzebowanie na żywność, problem głodu oraz nadprodukcji żywności. Główne zagrożenia gleb. Degradacja i formy degradacji gleb. Chemiczne skażenie środowiska a rośliny uprawne. Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Odpady stałe i ich zagospodarowanie. Rodzaje odpadów. Ogólna charakterystyka odpadów przemysłowych i komunalnych. Sposoby unieszkodliwiania odpadów (odzysk surowców wtórnych, składowanie, spalanie, kompostowanie). Funkcjonowanie biosfery jako układu wieloekosystemowego. Cechy ekosystemu: obieg materii i energii, struktura troficzna, konkurencja o środowisko i pożywienie – interakcje między gatunkami, równowaga dynamiczna. Interakcje między ekosystemami. Przyczyny zaburzania równowagi dynamicznej i rola antropopresji. Bioróżnorodność – ujęcie historyczne i problemy współczesne. Ochrona przyrody. Obszary chronione: parki narodowe i krajobrazowe, rezerwaty przyrody. Sieć Natura 2000. Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Koncepcja ekorozwoju – założenia, prawa oraz główne zasady i elementy rozwoju zrównoważonego. Polityka ekologiczna państwa. Państwowy Monitoring Środowiska.

Literatura: 1. Alloway B. J. 1999. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. PWN, Warszawa. 2. Bieszczad S., Sobota J. (red.), 2000. Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska. AR, Wrocław. 3. Dobrzański G., Dobrzańska B., Kiełczowski D., 2008. Ochrona środowiska przyrodniczego. Wyd. Nauk. PWN. 4. Kozłowski S., 2000. Ekorozwój. Wyzwanie XXI wieku. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 5. Pullin A. S., 2007. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN, Warszawa. 6. Symonides E. 2008. Ochrona przyrody. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Metody oceny: Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie kolokwium zaliczeniowego obejmującego treści ćwiczeń i wykładów. Zaliczenie ćwiczeń: obecność oraz zaliczone sprawozdania z ćwiczeń.

Uwagi: