Lista kursów

English version

Kod kursu: IISS20507o13
Rok / Semestr: 2013/2014 zimowy
Nazwa: Melioracje przeciwerozyjne
Kierunek: Inżynieria Środowiska
Typ studiów: II st. - magisterskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 2
Punkty ECTS: 5
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 30 / 0
Prowadzący: dr hab. inż. Romuald Żmuda
Język: polski


Efekty kształcenia: Wiedza Zna podstawowe uwarunkowania środowiskowe występowania procesów erozji gleb; zna podstawowe nazewnictwo erozyjne; zna podstawy klasyfikacji zjawisk erozyjnych; rozumie znaczenie ochrony gleb przed erozją; zna zabiegi przeciwerozyjne niezbędne do wprowadzenia w różnych uwarunkowaniach fizjograficznych; zna rolę lasów w ochronie środowiska glebowego. Umiejętności Potrafi rozpoznać rodzaje erozji gleb w różnych uwarunkowaniach fizjograficznych; umie dobrać właściwe kryteria klasyfikacyjne dla oceny intensywności procesu erozyjnego; potrafi przeprowadzić analizę stopnia zagrożenia erozją; potrafi sklasyfikować obszar do stopni zagrożenia erozją gleb; potrafi określić potrzebę wprowadzenia melioracji i zabiegów przeciwerozyjnych; potrafi dobrać stosowne dla stopnia zagrożenia zabiegi przeciwerozyjne.

Kompetencje: Wykazuje zrozumienie znaczenia dla człowieka ochrony gleb przed degradującymi to środowisko zjawiskami erozyjnymi.

Wymagania wstępne: meteorologia i hydrologia, fizyka i chemii gleb

Treści kształcenia: Podstawowe pojęcia z zakresu erozji gleb, odmiany erozji gleb, czynniki decydujące o natężeniu erozji gleb, metody rozpoznawania zagrożenia erozyjnego, potrzeby wprowadzenia zabiegów przeciwerozyjnych, zabiegi przeciwerozyjne w terenach nizinnych oraz o urozmaiconej rzeźbie terenu, kierunki i sposoby zagospodarowania wąwozów, zagrożenia i sposoby przeciwdziałania podpowierzchniowym zjawiskom erozyjnym, zagrożenia erozyjne w wykonawstwie prac wodno-melioracyjnych, modelowanie procesów erozyjnych, ekologia zespołu leśnego, typy siedliskowe lasów, mikroklimat lasu, systemy melioracyjne na obszarach leśnych.

Literatura: 1. Klimaszewski M.: Geomorfologia. PWN, Warszawa 1994. 2. Allen P.A.: Procesy kształtujące powierzchnię Ziemi. PWN, Warszawa 2000. 3. Stanley S.M.: Historia Ziemi. PWN, Warszawa 2000; Żarska B.: Ochrona krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa 2005. 4. Prochal P.: Podstawy melioracji rolnych. T. 2, rozdz. 11 „Melioracje leśne” i rozdz. 12 „Melioracje przeciwerozyjne”. PWR i L, Warszawa 1987. 5. Józefaciuk A., Józefaciuk C.: Mechanizm i wskazówki metodyczne badania procesów erozji. PIOŚ, Bibl. Monitoringu Środ., Warszawa 1996. 6. Ziemnicki S.: Melioracje przeciwerozyjne. PWR i L, Warszawa 1968. 7. Ziemnicki S.: Erozja wodna. PWR i L, Warszawa 1978.

Metody oceny: zaliczenie ćwiczenia projektowego, 1 kolokwium, egzamin pisemny

Uwagi: Program przedmiotu: Wykład 1: Zarys problemu: Erozja gleb – problem dla ludzkości, czy dar natury? Wykład 2: Pojęcie erozji gleb i jej podział szczegółowy. Erozja naturalna i przyspieszona. Czynniki warunkujące występowanie erozji. Umocowania prawne ochrony gleb przed erozją. Wykład 3-5: Rodzaje i odmiany erozji gleb: wodnej, wietrznej, ruchów masowych, śniegowej i uprawowej. Wykład 6: Objawy, przyczyny i skutki występowania zjawisk erozyjnych. Rejony występowania erozji wodnej i wietrznej w Polsce i na świecie. Długoterminowa prognoza zagrożenia erozją wodną gleb obszaru Europy. Prawidłowość postrzegania procesów i zjawisk erozyjnych. Wykład 7: Rola sposobu użytkowania gruntów w ograniczaniu erozji gleb. Agrotechnika przeciwerozyjna. Rozpoznanie terenu dla potrzeb melioracji przeciwerozyjnych. Wybrane istniejące modele procesów erozyjnych. Wykład 8: Przeciwerozyjna organizacja przestrzeni obszarów górskich, wyżynnych, nizinnych i pojeziernych. Wykład 9: Zabiegi przeciwerozyjne. Metody i sposoby zagospodarowania wąwozów. Wykład 10: Podstawy leśnictwa, ekologia zespołu leśnego, czynniki wpływające na powstawanie zespołów leśnych. Wykład 11: Krainy i dzielnice przyrodniczo-leśne w Polsce. Typy siedliskowe lasów polskich. Wykład 12: Bilans wodny lasu, mikroklimat lasu, mała retencja na obszarach leśnych. Nawadnianie szkółek leśnych. Wykład 13: Bilans wodny zlewni zalesionych, wpływ lasu na rozkład przepływów. Wykład 14: Objawy i przyczyny nadmiernego uwilgotnienia obszarów leśnych, niedobory opadów. Systemy odwadniające i nawadniające na obszarach leśnych, stosowane budowle wodne. Wykład 15: Repetytorium. Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe. Ćwiczenia 1-15: Kompleksowe zagospodarowanie zlewni uwzględniające przeciwerozyjną ochronę gleb i działania rolno-środowiskowe sprzyjające osiągnięciu zamierzonego celu. Analiza warunków występowania erozji wodnej gleb, wizualizacja stopni zagrożenia erozyjnego, ocena rocznych strat gleby w zlewni oraz wizualizacja wprowadzonych działań ochronnych.