Lista kursów

English version

Kod kursu: IWS10163o14
Rok / Semestr: 2014/2015 zimowy
Nazwa: Meteorologia i klimatologia
Kierunek: Inżynieria i Gospodarka Wodna
Typ studiów: I st. - inżynierskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 3
Punkty ECTS: 5
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 30 / 0
Prowadzący: prof. dr hab. inż. Marian Rojek
Język: polski


Efekty kształcenia: Wiedza Zna podstawowe procesy fizyczne zachodzące w atmosferze ziemskiej; zna procesy i prawa determinujące obieg wody w przyrodzie; rozumie znaczenie podstawowych składowych bilansu cieplnego; zna czynniki wpływające na powstawanie i kształtowanie topo- i mikroklimatów; zna i rozumie zasady wykorzystania wieloletnich danych klimatycznych. Umiejętności Potrafi wykonywać podstawowe pomiary meteorologiczne; potrafi samodzielnie interpretować dane meteorologiczne; umie wykorzystać dane wieloletnie do opracowania charakterystyki klimatologicznej wybranego obszaru; potrafi określić przydatność danych meteorologicznych do oceny zjawisk przyrodniczych; umie zastosować dane meteorologiczne i klimatologiczne w pracach projektowych.

Kompetencje:

Wymagania wstępne: matematyka, fizyka

Treści kształcenia: Atmosfera ziemska. Efekt cieplarniany. Bilans promieniowania i bilans cieplny. Termika wody, gleby i powietrza. Wilgotność powietrza. Przemiany fazowe wody – parowanie i kondensacja. Osady, chmury i opady atmosferyczne. Mały i duży obieg wody – bilanse wodne. Klimaty Europy. Główne cechy klimatu Polski. Zmiany klimatu Polski w drugiej połowie XX wieku. Metody oceny warunków mikroklimatycznych. Topoklimaty wybranych ekosystemów. Globalne ocieplenie i scenariusze zmian klimatu.

Literatura: 1. Bac S., Rojek M.: Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska, Wyd. AR we Wrocławiu, 1999, 2. Kożuchowski K.: Klimat Polski – nowe spojrzenie, Wyd. Nauk. PWN, 2011, 3. Bac S., Koźmiński C., Rojek M.: Agrometeorologia, PWN, 1998, 4. Rojek M., Żyromski A.: Agrometeorologia i klimatologia, Wyd. AR we Wrocławiu, skrypt nr 492, 2004.

Metody oceny: zaliczenie ćwiczeń obliczeniowych i opracowania klimatologicznego, zaliczenie 4 sprawdzianów, egzamin pisemny.

Uwagi: Wykład 1: Budowa atmosfery ziemskiej. Promieniowanie krótko- i długofalowe. Wykład 2: Bilans cieplny. Dobowy i roczny przebieg temperatury gleby, wody i powietrza. Wykład 3: Wielkości charakteryzujące wilgotność powietrza. Dobowy i roczny przebieg wilgotności powietrza. Procesy przemian fazowych wody. Proces fizyczny parowania. Wykład 4: Parowanie wolnej powierzchni wodnej, parowanie terenowe, ewapotranspiracja potencjalna i rzeczywista. Parowanie wskaźnikowe. Wykład 5: Bezpośrednie i pośrednie metody wyznaczania parowania terenowego. Proces kondensacji pary wodnej. Osady atmosferyczne, mgły. Wykład 6: Główne typy chmur. Opady atmosferyczne. Klimatyczny i rolniczo-klimatyczny bilans wodny. Wykład 7: Układy ciśnienia i fronty baryczne. Zjawiska pogodowe w wyżach i niżach. Prognozy pogody. Wykład 8: Masy atmosferyczne. Kompleksy pogody w Europie i Polsce. Wykład 9: Czynniki klimatotwórcze. Klimat morski i kontynentalny. Cechy klimatów Europy. Wykład 10: Przejściowość, zmienność i kontrastowość klimatu Polski. Regiony i dzielnice klimatyczne. Wykład 11: Przyczyny powstawania topo- i mikroklimatów. Wpływ rzeźby terenu i szaty roślinnej na bilans promieniowania i bilans cieplny. Pionowe profile temperatury powietrza. Wykład 12: Topoklimaty kompleksów leśnych, wzniesień i zagłębień terenowych, terenów podmokłych i okolic zbiorników wodnych. Miejska wyspa ciepła. Wykład 13: Korekta standardowych danych meteorologicznych do warunków lokalnych. Bierne i czynne melioracje mikroklimatyczne. Wykład 14: Efekt cieplarniany. Ocieplenia globalne. Wykład 15: Scenariusze zmian klimatu i ich skutki w bilansie wodnym. Zmiany klimatu Polski w drugiej połowie XX wieku. Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe. Ćwiczenia 1-7: Ćwiczenia obliczeniowo-rysunkowe z zakresu bilansu promieniowania, temperatury gleby, temperatury i wilgotności powietrza, parowania wskaźnikowego, potencjalnego i ewapotranspiracji rzeczywistej oraz klimatycznych bilansów wodnych. Ćwiczenia 8-15: wykonanie opracowania klimatologicznego dla wybranego regionu Polski. Tabele, wykresy i mapy z zakresu wieloletnich wartości usłonecznienia, temperatury powietrza, opadów atmosferycznych, parowania z powierzchni wody oraz ewapotranspiracji rzeczywistej. Porównanie wartości wieloletnich z wybranym rokiem. Prowadzący wykłady: prof. dr hab. inż. Marian Rojek Prowadzący ćwiczenia: prof. dr hab. inż. Marian Rojek, dr Krystyna Bryś