Lista kursów

English version

Kod kursu: IISS20080o14
Rok / Semestr: 2014/2015 letni
Nazwa: Hydrologiczne zjawiska ekstremalne
Kierunek: Inżynieria Środowiska
Typ studiów: II st. - magisterskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 3
Punkty ECTS: 5
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 30 / 0
Prowadzący: dr inż. Dorota Olearczyk
Język: polski


Efekty kształcenia: Wiedza: Zna i rozumie przyczyny powstawania i rozwój ekstremalnych zjawisk hydrologicznych; zna metody naukowe stosowane do opisu hydrologicznych zjawisk ekstremalnych; zna metody prognozowania powodzi i susz; zna metody działań naukowych, prawnych, technicznych i organizacyjnych stosowanych w łagodzeniu skutków powodzi i susz. Umiejętności: Potrafi ramowo opisać problem z zakresu wystąpienia hydrologicznych zjawisk ekstremalnych; umie samodzielnie pozyskiwać potrzebne informacje i dane z właściwych źródeł w celu oszacowania ekstremalnego zjawiska hydrologicznego; potrafi dokonać oceny zagrożenia powodzią lub suszą poprzez zastosowanie właściwego modelu hydrologicznego; potrafi zaproponować działania na rzecz łagodzenia skutków powodzi i susz.

Kompetencje: Wykazuje świadomość odpowiedzialności za oszczędne i racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi w przypadku wystąpienia hydrologicznych zjawisk ekstremalnych; odczuwa potrzebę pogłębiania wiedzy w zakresie swojej specjalności.

Wymagania wstępne: meteorologia i hydrologia, statystyka matematyczna

Treści kształcenia: Definicje wezbrań, niżówek, susz. Klasyfikacja wezbrań, wezbrania w Polsce i na świecie. Susze i niżówki w Polsce. Procesy i czynniki kształtujące hydrologiczne zjawiska ekstremalne. Modele probabilistyczne i deterministyczne wezbrań i susz. Metody określania przepływów maksymalnych i minimalnych. Prognozowanie hydrologicznych zjawisk ekstremalnych. Zagadnienie ryzyka i niepewności w hydrologii. Metody szacowania opadu efektywnego wywołującego wezbranie. Hydrodynamiczne modele spływu powierzchniowego. Modele użytkowe przepływu w korytach otwartych. Kryteria i miary powodziogenności rzek. Niżówka jako charakterystyka suszy hydrologicznej. Krzywe opadania, trójparametryczny model niżówki hydrologicznej. Wskaźniki suszy hydrologicznej. Łagodzenie skutków powodzi i susz. Mała retencja jako element poprawy zasobów wodnych.

Literatura: 1. Eagleson P. S. Hydrologia dynamiczna, PWN, Warszawa 1982. 2. Lambor J. Hydrologia inżynierska, Arkady, Warszawa 1971. 3. Ozga – Zielińska M., Brzeziński J., Ozga –Zieliński B. Hydrologia stosowana, PWN, Warszawa 1997. 4. Ozga – Zielińska M., Kupczyk E., Ozga –Zieliński B., Suligowski R., Niedbała J., Brzeziński J. Powodziogenność rzek pod kątem bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych i zagrożenia powodziowego, Mat. Badawcze, Seria: Hydrologia i Oceanologia, IMGW, Warszawa 2003. 5. Soczyńska U. Hydrologia dynamiczna, PWN, Warszawa 1997.

Metody oceny: zaliczenie indywidualnych projektów, 2 kolokwia, egzamin pisemny

Uwagi: Program przedmiotu: Wykład 1: Definicje wezbrań, niżówek, susz. Klasyfikacja wezbrań, wezbrania w Polsce i na świecie. Wykład 2: Susze i niżówki w Polsce. Wykład 3: Procesy i czynniki kształtujące hydrologiczne zjawiska ekstremalne. Wykład 4: Modele probabilistyczne i deterministyczne wezbrań i susz. Wykład 5: Metody określania przepływów maksymalnych i minimalnych. Wykład 6: Prognozowanie hydrologicznych zjawisk ekstremalnych. Wykład 7: Zagadnienie ryzyka i niepewności w hydrologii. Wykład 8: Metody szacowania opadu efektywnego wywołującego wezbranie. Wykład 9: Hydrodynamiczne modele spływu powierzchniowego. Identyfikacja parametrów modeli. Wykład 10: Modele zlewni typu opad-odpływ, hydrogram jednostkowy, hydrogeologiczny hydrogram jednostkowy. Wykład 11: Modele użytkowe przepływu w korytach otwartych. Kryteria i miary powodziogenności rzek. Wykład 12: Niżówka jako charakterystyka suszy hydrologicznej. Wykład 13: Krzywe opadania, trójparametryczny model niżówki hydrologicznej. Wskaźniki suszy hydrologicznej. Wykład 14: Łagodzenie skutków powodzi i susz. Wykład 15: Mała retencja jako element poprawy zasobów wodnych. Metody obliczania retencji zlewni. Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe. Ćwiczenie 1: Opracowanie związków wodowskazowych przepływów minimalnych oraz przepływów maksymalnych. Ćwiczenie 1: Wyznaczenie charakterystyk hydrologicznych zjawisk ekstremalnych dla zadanej zlewni. Ćwiczenie 3: Wyznaczenie krzywej opadania i deficytu maksymalnego w zlewni.