ECTS
Katalog kursów ECTS
Szczegóły kursu
Kod kursu: RESS10295o14Rok / Semestr: 2014/2015 zimowy
Nazwa: Psychologia społeczna
Kierunek: Ekonomia
Typ studiów: I st. - licencjackie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 1
Punkty ECTS: 1
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 0 / 0
Prowadzący: dr Aleksandra Hulewska
Język: polski
Efekty kształcenia: Cel kształcenia/uczenia się: Zdobycie wiedzy z zakresu psychologii społecznej - zarówno w aspekcie teoretycznym (psychologia akademicka), jak i praktycznym (społeczna psychologia stosowana). Opanowanie podstawowych pojęć z zakresu psychologii społecznej. Nabycie umiejętności operowania językiem psychologii społecznej w procesie wyjaśniania zjawisk zachodzących pomiędzy ludźmi. Wzrost świadomości na temat społecznego kontekstu funkcjonowania człowieka. Ogólne efekty kształcenia: Student/studentka po ukończeniu zajęć z psychologii społecznej posiada wiedzę psychologiczną pozwalającą na: rozumienie i wyjaśnianie najważniejszych mechanizmów regulujących zachowania społeczne człowieka (m.in. spostrzeganie innych ludzi, konformizm i wpływ społeczny, postawy interpersonalne, formowanie obrazu „Ja” i autoprezentacja, atrakcyjność interpersonalna, stereotypy i uprzedzenia społeczne, agresja i altruizm, komunikacja interpersonalna, konflikty społeczne, procesy grupowe). Posiada kompetencje niezbędne do wyjaśniania zjawisk zachodzących w relacjach społecznych. Umiejętnie radzi sobie z analizą wybranych problemów społecznych – dokonując wstępnej diagnozy sytuacji trudnej, a także projektując adekwatne formy interwencji (przy zastosowaniu wiedzy z zakresu stosowanej psychologii społecznej).Wykazuje motywację do uczenia się i samodoskonalenia z wykorzystaniem nowoczesnych środków i metod pozyskiwania, organizowania i przetwarzania informacji. Umiejętnie komunikuje się z otoczeniem społecznym. Charakteryzuje się dociekliwością, otwartością i refleksyjnością, wrażliwością etyczną, empatią, postawami prospołecznymi i poczuciem odpowiedzialności. Student/studentka po ukończeniu cyklu z psychologii społecznej posiada wiedzę na temat: podstawowych pojęć tej dyscypliny: procesów postrzegania ludzi (kategoryzacja społeczna, schematy poznawcze, dysonans, efekty: pierwszeństwa, świeżości, halo, heurystyki wydawania sądów) oraz ich funkcji w regulowaniu zachowań społecznych; konformizmu i wpływu społecznego (informacyjny i normatywny wpływ społeczny, strategie i techniki manipulacji); kształtowania pojęcia „Ja” oraz strategii autoprezentacji; postaw społecznych oraz mechanizmów ich zmiany (strategie perswazji); uprzedzeń, agresji interpersonalnej oraz zachowań prospołecznych; procesów interakcji (komunikacji werbalnej i niewerbalnej, interpersonalnej atrakcyjności, konfliktów i strategii ich rozwiązywania, zachowań grupowych). Student/ studentka w zakresie umiejętności potrafi: wykorzystywać wiedzę teoretyczną z zakresu psychologii społecznej do obserwacji zjawisk zachodzących w relacjach społecznych (na poziomie jednostkowym, w diadzie oraz grupie); stosować wiedzę psychologiczną do różnicowania zachowań pozostających w obszarze normy od tych wymagających podjęcia interwencji; współpracować z rozmaitymi uczestnikami życia społecznego; samodzielnie zdobywać wiedzę z zakresu psychologii społecznej; na podstawie wiedzy psychologicznej dobierać adekwatne metody projektowania oddziaływań interwencyjnych w sytuacji wystąpienia problemów społecznych; dobrze organizować swoją pracę i dokonywać oceny jej postępów; umiejętnie współpracować z grupą; stawiać interesujące pytania i poszukiwać na nie odpowiedzi w procesie dyskusji z wykładowcą i innymi studentami.
Kompetencje: W zakresie kompetencji społecznych student/studentka potrafi: klarownie się komunikować dostosowując treść i formę komunikatów do swoich odbiorców; aktywnie słuchać; skutecznie wywierać wpływ na otoczenie; rozpoznawać i efektywnie radzić sobie z wpływem niepożądanym (tzw. manipulacja); efektywnie radzić sobie z wyzwaniami o charakterze interpersonalnym oraz sytuacjami trudnymi (konflikty, stereotypizacja, uprzedzenia, dyskryminacja, agresja); uwzględniać znaczenie kompetencji społecznych w trakcie realizacji zadań w swojej przyszłej pracy zawodowej; trafnie ocenić poziom własnych kompetencji społecznych oraz stale je doskonalić.
Wymagania wstępne: Nauki humanistyczne w zakresie szkoły średniej.
Treści kształcenia: Psychologia społeczna – główne kierunki zainteresowań oraz stosowane metody badawcze (pojęcie psychologii społecznej, przedmiot zainteresowań psychologii społecznej, psychologia społeczna na tle innych dyscyplin nauki, miejsce psychologii społecznej wśród pozostałych dziedzin psychologii, metody i narzędzia badawcze stosowane przez psychologów społecznych). Prawidłowości poznania społecznego (kategorialne przetwarzanie informacji społecznych, schematy poznawcze i ich funkcja, zmienianie schematów w kontekście teorii dysonansu poznawczego, heurystyki wydawania sądów o świecie społecznym, ukryte teorie osobowości, procesy atrybucji). Atrakcyjność interpersonalna (pojęcie atrakcyjności interpersonalnej, efekt częstości kontaktów, atrakcyjność fizyczna, efekt czystej ekspozycji, wpływ podobieństwa oraz różnic na postrzeganą atrakcyjność jednostki, teorie atrakcyjności interpersonalnej: teoria równości, teoria wymiany społecznej, atrakcyjność w długotrwałych związkach uczuciowych). Konformizm i wpływ społeczny (informacyjny a normatywny wpływ społeczny, jawne i utajnione wpływanie na ludzi, bezrefleksyjny konformizm , główne techniki wywierania wpływu na ludzi wg R. Cialdiniego, strategie opierania się normatywnemu wpływowi społecznemu). Postawy społeczne i ich zmiana (pojęcie postawy, trójkomponentowy model postaw, właściwości postaw, przewidywanie ludzkich zachowań na podstawie znajomości ich postaw), dwutorowy model wpływania na postawy, perswazja centralna i perswazja peryferyczna, możliwości uodpornienia jednostki na oddziaływania o charakterze perswazyjnym). Stereotypy i uprzedzenia społeczne (pojęcie uprzedzeń, stereotypizacji i dyskryminacji, rola poznania społecznego w powstawaniu uprzedzeń, socjalizacja a uprzedzenia społeczne, teoria rzeczywistego konfliktu, normy społeczne a uprzedzenia, strategie osłabiania uprzedzeń na przykładzie redukcji postaw seksistowskich). Agresja interpersonalna (pojęcie agresji, rodzaje agresji, biologiczne uwarunkowania agresji, psychospołeczne uwarunkowania agresji, sytuacyjne źródła agresji, strategie redukowania agresji i radzenia sobie z gniewem). Postawy i zachowania prospołeczne (pojęcie zachowań prospołecznych, psychoewolucyjne wyjaśnienia zachowań prospołecznych, teoria wymiany społecznej, hipoteza empatii – altruizmu, indywidualne przesłanki zachowań prospołecznych, sytuacyjne uwarunkowania zachowań prospołecznych, strategie zwiększania gotowości ludzi do niesienia pomocy innym). Procesy grupowe (pojęcie grupy społecznej, grupy towarzyskie a zespoły zadaniowe, właściwości grup społecznych, podstawowe procesy grupowe, facylitacja a próżniactwo społeczne). Wybrane kompetencje społeczne i metody ich kształtowania (pojęcie kompetencji społecznych, metody stosowane do pomiaru kompetencji społecznych, trening umiejętności społecznych).
Literatura: Aronson, E., Pratkanis, A. (2009). Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Aronson, E., Wilson, T.D., Akert, R.M. (2012). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Warszawa: Zysk i S-ka Wydawnictwo. Cialdini, R.(2011). Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Domachowski, W. (2007). Przewodnik po psychologii społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Hulewska, A. (2012). Udział stereotypów w procesie edukacji – perspektywa społecznej psychologii poznawczej. W: K. Denek, A. Kamińska, W. Łuszczuk, P. Oleśniewicz (red.), Edukacja jutra. Uczeń i nauczyciel jako główne podmioty edukacji jutra (s. 261-280). Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza Humanitas. Smółka, P. (2008). Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska. Strelau, J. (2000) (red.). Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom III. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Vopel, K. (2004). Warsztaty – skuteczna forma nauki. Kielce: Wydawnictwo Jedność. Zimbardo, Ph.G., Ruch, F.L. (1996). Psychologia i życie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Metody oceny: Przedmiot zakończony jest egzaminem w formie testu wiadomości. Końcowa ocena stanowi składową punktacji, której elementami są: obecność na zajęciach; aktywne uczestnictwo w wykładach (odzwierciedlające wiedzę merytoryczną studenta wynikającą z zapoznania się z literaturą przedmiotu); opracowanie projektu edukacyjnego w formie konspektu dwugodzinnych zajęć dla wybranej grupy docelowej z zakresu kształtowania wybranych kompetencji społecznych.
Uwagi: