Lista kursów

English version

Kod kursu: IISS20148o16
Rok / Semestr: 2016/2017 letni
Nazwa: Chemia środowiska
Kierunek: Inżynieria Środowiska
Typ studiów: II st. - magisterskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 1
Punkty ECTS: 6
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 28 / 0
Prowadzący: prof. dr hab. inż. Krzysztof Pulikowski
Język: polski


Efekty kształcenia: Wiedza Zna substancje i źródła zanieczyszczenia środowiska; potrafi definiować zależności w obiegu węgla, azotu i fosforu w środowisku naturalnym; zna opis mechanizmów migracji zanieczyszczeń w glebie, gruntach, wodach naturalnych i powietrzu; zna metody badań, kontroli oraz oceny stanu czystości środowiska; zna znaczenie substancji niszczących warstwę ozonową i wywołujących efekt cieplarniany; zna metody opracowywania danych pochodzących z monitoringu środowiska. Umiejętności Rozpoznaje stopień zanieczyszczenia środowiska na podstawie wyników przeprowadzonych badań; potrafi dokonywać oceny oddziaływania inwestycji na środowiska oraz skutków awarii; umie opisać skutki obecności w środowisku substancji szkodliwych i toksycznych; potrafi powiązać i analizować stopień degradacji gleb, jakości wód naturalnych oraz pogarszanie się stanu czystości powietrza z czynnikami antropopresyjnymi.

Kompetencje: Wykazuje zrozumienie dla zagrożeń środowiska naturalnego wynikających z rozwoju cywilizacyjnego i potrafi zdefiniować ich wpływ na jakość życia ludności; nie jest obojętny na działania inwestycyjne zagrażające środowisku naturalnemu; potrafi wspierać inicjatywy proekologiczne.

Wymagania wstępne: chemia

Treści kształcenia: Antropogeniczne źródła zanieczyszczeń. Obieg węgla, azotu i fosforu. Znaczenie atmosfery, wód naturalnych i gleb w obiegu materii. Rola wody w przyrodzie, formy występowania substancji organicznych i nieorganicznych w wodzie. Zanieczyszczenia o znaczeniu globalnym i lokalnym. Efekt cieplarniany. Reakcje fotochemiczne. Metale ciężkie w środowisku naturalnych. Mechanizmy migracji zanieczyszczeń w środowisku naturalnym. Znaczenie monitoringu dla poznania zjawisk zachodzących w środowisku oraz jego ochrony. Metody kontroli stanu czystości środowiska naturalnego. Opracowanie danych pochodzących z monitoringu.

Literatura: 1.Allan D. J.: Ekologia wód płynących. PWN Warszawa, 1998. 2.Allaway B.J., Ayers D.C.: Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. PWN, Warszawa 1999. 3.Andrews J.E, i wsp.: Wprowadzenie do chemii środowiska. WNT, Warszawa 1999. 4.Dojlido J.: Chemia wód powierzchniowych. Białystok 1995. 5. Makles Z., Świątkowski A., Grybowska S. Niebezpieczne dioksyny. Arkady 2001. 6. O Neill P.: Chemia środowiska, PWN Warszawa – Wrocław 1997. 7.Van Loon G, W, Duffy S., J. Chemia środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007. 8. Falkowski L., Korzeniowski K: Chemia atmosfery. Wyd. Uniwersytet Gdański, Gdańsk 1995. 9. Namieśnik J., Łukasiak J., Jamrógiewicz Z.: Pobieranie próbek środowiskowych do analizy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995. 11. Zakrzewski S.F.: Podstawy toksykologii środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.

Metody oceny: Zaliczenie trzech projektów, 2 kolokwia, egzamin pisemny. Na ocenę końcową z przedmiotu składa się ocena z ćwiczeń (60%) oraz ocena z wykładu (40%).

Uwagi: Program przedmiotu: Wykład 1: Wiadomości wstępne, Charakterystyka geoekosystemów. Podstawowe zanieczyszczenia organiczne i nieorganiczne w środowisku. Antropogeniczne źródła zanieczyszczeń. Wykład 2: Krążenie pierwiastków w środowisku – prawidłowości i zaburzenia, cykl obiegu węgla. Cykl obiegu azotu i fosforu. Wykład 3: Znaczenie gleby w przyrodzie. Substancje zanieczyszczające glebę. Nawożenie gleb, rolnicze obciążenia środowiska. Badanie i skład chemiczny roztworu glebowego. Wykład 4: Rola wody w przyrodzie, formy występowania substancji organicznych i nieorganicznych w wodzie. Wykład 5: Zanieczyszczenia wód, opadów atmosferycznych i pokrywy śnieżnej. Zanieczyszczenie środowiska chemikaliami. Wykład 6: Rola atmosfery w bilansie cieplnym Ziemi. Efekt cieplarniany Prognozy stężenia CO2. Wykład 7: Reakcje zachodzące w atmosferze. Przemiany fotochemiczne. Wykład 8: Tlenki siarki i azotu w atmosferze. Aerozole. Wykład 9: Kwaśne deszcze, smog oraz substancje niszczące warstwę ozonową. Wykład 10: Metody obliczania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze. Wykład 11: Wskaźniki wiodące w badaniach środowiska, pojęcia podstawowe, wskaźniki tlenowe, TOC, TOX, AOX, wskaźniki mineralne, bierne i aktywne metody kontroli środowiska. Wykład 12: Metale ciężkie w środowisku, wpływ potencjału redox i odczynu na ich mobilność, matryce przechwytujące, metody DCR. Wykład 13: Podstawy prawne monitoringu państwowego. Struktura organizacyjna państwowego monitoringu środowiska. Podstawowe cele i założenia monitoringu. Wykład 14: Statystyczne metody opracowania danych z monitoringu środowiska. Analiza szeregów czasowych i analiza harmoniczna. Wykład 15: Sporządzanie map sozologicznych. Kriging. Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe Ćwiczenie 1-3: Model migracji zanieczyszczeń w powietrzu z emitora punktowego. Ćwiczenie 2-11: Wyznaczenie dopuszczalnych wartości zewnętrznego obciążenia zbiornika wodnego związkami biogennymi. Ćwiczenie 12-15: Sporządzenie mapy krigingowej w oparciu o wyniki monitoringu.