Lista kursów

English version

Kod kursu: IISS20285o16
Rok / Semestr: 2016/2017 letni
Nazwa: Rekultywacja składowisk odpadów
Kierunek: Inżynieria Środowiska
Typ studiów: II st. - magisterskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 1
Punkty ECTS: 5
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 28 / 0
Prowadzący: dr inż. Andrzej Pawłowski
Język: polski / angielski


Efekty kształcenia: Wiedza Zna podstawowe aspekty techniczne, środowiskowe, prawne i ekonomiczne związane z rekultywacją składowisk odpadów; zna materiały i technologie rekultywacji technicznej oraz biologicznej, układ warstw rekultywacyjnych; zna koncepcje odgazowania, odwodnienia i ukształtowania bryły składowiska oraz zagospodarowania rekultywowanego terenu. Umiejętności Potrafi opracowywać koncepcję projektową rekultywacji technicznej i biologicznej składowisk odpadów; umie dobrać właściwe kryteria oceny dopuszczalnych wariantów postępowania oraz wskazać metodę (procedurę) podejmowania decyzji odnośnie kierunku rekultywacji, technologii i zakresu robót; potrafi określić ramowy harmonogram planowanych działań.

Kompetencje: Rozumie znaczenie rekultywacji składowisk dla ochrony środowiska oraz zagospodarowania przestrzennego; zdaje sobie sprawę ze znaczenia tych działań dla lokalnych społeczności; rozumie konieczność udostępniania informacji o środowisku.

Wymagania wstępne: chemia, hydrogeologia, mechanika gruntów, budownictwo ziemne

Treści kształcenia: Pojęcie rekultywacji, jej cele, zakres i kierunki. Problematyka starych składowisk. Prawne aspekty rekultywacji składowisk. Materiały wykorzystywane w rekultywacji. Zamknięcie składowiska. Zabezpieczenie stateczności skarp. Ochrona przed erozją - zabudowa biologiczna. Geotechniczne problemy rekultywacji. Rekultywacja biologiczna w kopalnictwie węgla kamiennego i brunatnego.. Przygotowanie i pozyskiwanie gruntów, wykorzystanie odpadów do rekultywacji. Dobór i wprowadzanie roślinności. Etapy sukcesji. Rośliny pionierskie. Bioindykatory. Pielęgnacja i utrzymanie terenów. Monitoring.

Literatura: 1. Bilitewski B., Härdtle G., Merk K.: Podręcznik gospodarki odpadami, teoria i praktyka. Wydawnictwo „Seidel-Przywecki" Sp. z o.o., Warszawa 2006. 2. Karczewska A.: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2008. 3. Maciak F: Ochrona i rekultywacja środowiska. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1999. 4. Niczyporuk A. Ekosystemy trawiaste w kształtowaniu i ochronie środowiska. Białystok. Polit. Białostocka, 2000. 5. Oleszkiewicz J.: Eksploatacja składowiska odpadów. Poradnik decydenta. Lem Projekt. s.c. Kraków 1999. 6. Piotrowska H., Bluhm-Kwiatkowski J., Litwin B.: Zbiór zaleceń do programowania, projektowania i eksploatacji składowisk odpadów komunalnych. UMiRM/OBREM, Warszawa/Łodź 2001. 7. Praca zbiorowa pod red. K. Kempy: Gospodarka odpadami na składowisku. Arka Konsorcjum, Poznań 1993. 8. Praca zbiorowa pod red. M. Żygadło: Strategia gospodarki odpadami komunalnymi. PZITS, Poznań 2001. 9. Praca zbiorowa pod red. P. Szyszkowskiego: Metody badania i rozpoznawania wpływu na środowisko gruntowo - wodne składowisk odpadów stałych. Poradnik. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2000. 10. Rosik-Dulewska Cz.: Podstawy gospodarki odpadami, PWN, Warszawa 2012. 11. Wysokiński L. Zasady budowy składowisk odpadów, Poradnik nr 444/2009, ITB, Warszawa 2009.

Metody oceny: zaliczenie ćwiczeń na podstawie obrony projektu rekultywacji składowiska odpadów, kolokwium pisemne lub ustne po 1 semestrze

Uwagi: Program przedmiotu: Wykład 1: Podstawowe pojęcia dotyczące rekultywacji, jej cele i zakres. Kierunki rekultywacji. Problematyka starych składowisk. Prawne aspekty rekultywacji składowisk. Wykład 2: Materiały wykorzystywane w rekultywacji. Geosyntetyki, geotekstylia, geomaty. Właściwości, funkcje, zastosowania. Wykład 3: Zasady projektowania zamknięcia składowiska. Układ i funkcja poszczególnych warstw. Przegląd rozwiązań dla skarp o różnym nachyleniu. Wykorzystanie materiałów mineralnych, syntetycznych oraz materiałów odpadowych. Wykład 4: Zabezpieczenie skarp przed erozją. Darniowanie, przestrzenne maty przeciwerozyjne, ruszty przestrzenne, ekomaterace, rusztowania drewniane. Wykład 5: Biologiczna zabudowa skarp. Technologia wbudowania, porównanie materiałów syntetycznych i materiałów naturalnych podlegających biodegradacji. Hydroobsiew, technologia wykonania, zastosowanie materiałów odpadowych (popioły lotne, osady ściekowe). Wykład 6: Zabezpieczenie stateczności skarp składowiska. Parametry wytrzymałościowe odpadów komunalnych i mineralnych odpadów przemysłowych. Grunt zbrojony, gabiony. Wykład 7- 8: Geotechniczne problemy rekultywacji. Osiadanie składowisk. Posadowienie obiektów budowlanych na składowiskach. Wykorzystanie terenów starych składowisk. Wykład 9: Rekultywacja biologiczna w kopalnictwie węgla kamiennego – właściwości fizyczne i chemiczne odpadów powstających przy wydobyciu i przeróbce węgla kamiennego. Możliwości ich gospodarczego wykorzystania i rekultywacji zwałowisk. Wykład 10: Rekultywacja biologiczna w kopalnictwie węgla brunatnego – problemy techniczne, środowiskowe i społeczne przy rekultywacji zwałowisk odpadów pochodzących z wydobycia i przeróbki węgla brunatnego. Roślinność wykorzystywana do rekultywacji – typy i sposoby wprowadzania na zwałowisko. Wykład 11: Przygotowanie gruntu do rekultywacji. Pozyskanie gleby na warstwę przykrywającą składowisko, regulacja odczynu, możliwości wykorzystania popiołów lotnych, osadów ściekowych, miału powęglowego, odpadów cukrowniczych i gruzu budowlanego do tworzenia warstwy rekultywacyjnej. Wykład 12: Wprowadzanie roślinności na tereny rekultywowane i zdegradowane. Etapy sukcesji. Rośliny pionierskie. Bioindykatory wybranych zanieczyszczeń. Rola roślin motylkowych. Wykład 13: Dobór roślinności trawiastej do rekultywacji. Gatunki traw odporne na niekorzystne warunki siedliskowe. Pielęgnacja i utrzymanie terenów trawiastych - koszenie, nawożenie, nawadnianie. Wykład 14: Dobór roślin krzewów, roślinności okrywowej oraz drzew na tereny rekultywowane i zdegradowane. Przegląd wybranych gatunków - charakterystyka wymagań glebowych i klimatycznych. Wykład 15: Monitoring środowiska wokół składowiska po rekultywacji. Problem „wiecznego monitoringu”. Aparatura i oprogramowanie wykorzystywane przy monitoringu środowiska wokół składowiska. Sukcesywne wprowadzanie roślinności na składowisko po rekultywacji. Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe. Ćwiczenia 1-2: Opracowanie danych wyjściowych do projektowania, prace studialne. Ćwiczenia 3-5: Przygotowanie ogólnej koncepcji rekultywacji składowiska wraz z infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu. Ćwiczenia 6-7: Zapoznanie się z zrealizowaną rekultywacja składowisk na terenie Wrocławia. Ćwiczenia 8-12: Opracowanie projektu rekultywacji technicznej. Ćwiczenia 13-14: Opracowanie projektu rekultywacji biologicznej. Ćwiczenia 15: Obrona i ocena projektu.