Lista kursów

English version

Kod kursu: IISS20432o13
Rok / Semestr: 2013/2014 letni
Nazwa: Zarządzanie środowiskiem
Kierunek: Inżynieria Środowiska
Typ studiów: II st. - magisterskie
Rodzaj kursu: Obligatoryjny
Semestr studiow: 1
Punkty ECTS: 4
Formy kształcenia (wykłady / ćwiczenia / inne): 30 / 15 / 0
Prowadzący: dr hab. inż. Szymon Szewrański
Język: polski / angielski


Efekty kształcenia: Wiedza Ma wiedzę o zarządzaniu środowiskowym w przedsiębiorstwie oraz o zasadach proekologicznej działalności gospodarczej; zna założenia i zasady koncepcji zrównoważonego rozwoju; zna pojęcie kosztów korzystania ze środowiska oraz wartości środowisk; wie jaki jest zakres obowiązków podmiotów gospodarczych korzystających ze środowiska; zna cechy prewencyjnej polityki ochrony środowiska i ma wiedzę o instrumentach jej realizacji; zna standardy zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001 oraz wspólnotowego systemu ekozarządzania i audytu EMAS; rozumie zasady proekologicznego kształtowania produktu i usług. Umiejętności Potrafi opracować przegląd ekologiczny małego przedsiębiorstwa oraz zidentyfikować znaczące aspekty środowiskowe; potrafi określać zakres obowiązków i wymagań prawnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; potrafi opracować politykę środowiskową w małej organizacji; ma umiejętność określania celów i zadań w ramach programu zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie; potrafi dobrać odpowiedni zestaw wskaźników do monitoringu systemu zarządzania środowiskiem; umie opracować główne elementy deklaracji środowiskowej zgodnie z wymaganiami EMAS; potrafi zidentyfikować bezpośrednie i pośrednie aspekty środowiskowe w ramach oceny cyklu życia wybranego produktu konsumpcyjnego.

Kompetencje: Współpracuje w grupie; ma świadomość skutków społecznych i środowiskowych prowadzenia działalności gospodarczej i potrafi, w ramach systemu zarządzania środowiskowego, zaproponować stosowne działania zapobiegawcze.

Wymagania wstępne: -

Treści kształcenia: Degradacja środowiska jako bariera rozwoju społeczno-gospodarczego. Środowiskowe czynniki jakości życia człowieka. Koncepcja trwałego i zrównoważonego rozwoju. Prawne, organizacyjne, ekonomiczne i społeczne aspekty ochrony środowiska. Nowoczesny system zarządzania środowiskowego i jego organizacja. Koszty korzystania ze środowiska. Wycena środowiska i wartościowanie strat ekologicznych. Gospodarcze korzystanie ze środowiska i obowiązki przedsiębiorców. Nowoczesna polityka środowiskowa i instrumenty jej realizacji. Zapobieganie powstawaniu szkód w środowisku. Narzędzia zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie. Strategia „Czystszej Produkcji”. Zarządzanie środowiskowe wg normy ISO 14001.Wspólnotowy system ekozarządzania i audytu EMAS. Proekologiczne kształtowanie produktu. Dobre praktyki.

Literatura: 1. Buzek L., Strebel H., Kramer M.: Międzynarodowe Zarządzanie Środowiskiem. Tom III C.H. BECK 2005. 2. Fiedor B. (red.) 2002: Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych. C.H.Beck. 3. Janikowski R. 2004: Zarządzanie antropopresją. Difin. 4. Kramer M., Urbaniec M., Kryński A. (red.): Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem Tom I – C.H. BECK 2004. 5. Kronenberg J., Bergier T. (red.), 2010: Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce. Fundacja Sendzimira. 6. Łaguna T.M., Witkowska-Dąbrowska M. (red.), 2010: Zarządzanie zasobami środowiska. EkoPress. 7. Miesięcznik "Ecomanager" Wyd. ABRYS. 8. Nowak Z. red. : Zarządzanie środowiskiem - część I / II, Gliwice 2001. 9. Nowak Z., Brauweiler J., Kramer M.: Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem Tom II C.H. BECK 2005. 10. Poskrobko B. (red.): Zarządzanie środowiskiem, Warszawa 2007. 11. Rogall H., 2010: Ekonomia zrównoważonego rozwoju. ZYSK I S-KA. 12. Norma ISO 14001:2004 Systemy zarządzania środowiskowego. Wymagania i wytyczne stosowania. 13. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS)

Metody oceny: Zaliczenie ćwiczeń (projekt EMAS, prezentacja LCA), egzamin ustny.

Uwagi: Program przedmiotu: Wykład 1: Degradacja środowiska i zagrożenia ekologiczne jako bariery rozwojowe. Koncepcja trwałego i zrównoważonego rozwoju. Wykład 2: Jakość życia człowieka i społeczne aspekty ochrony środowiska i zasobów naturalnych. Wykład 3: Aspekty prawno-organizacyjne i ekonomiczne ochrony środowiska. Wykład 4: Model nowoczesnego systemu zarządzania środowiskowego i jego organizacja. Europejskie i krajowe systemy i instytucje zarządzania środowiskiem. Wykład 5: Zarządzanie ochroną środowiska jako podstawa ograniczania strat ekologicznych. Koszty korzystania ze środowiska. Wycena środowiska i wartościowanie strat ekologicznych. Wykład 6: Gospodarcze korzystanie ze środowiska. Obowiązki przedsiębiorców. Odpowiedzialność przedsiębiorstw za szkody powstałe w środowisku. Wykład 7: Nowoczesna polityka środowiskowa i instrumenty jej realizacji. Planowanie i programowanie w zarządzaniu środowiskowym. Wykład 8: Systemowe zapobieganie powstawaniu szkód w środowisku. Procedury oceny oddziaływania na środowisko. Udział społeczny i informacja ekologiczna. Wykład 9: Narzędzia zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie: audyt ekologiczny, ekobilansowanie, BAT – najlepsze dostępne techniki, monitoring i systemy informacji środowiskowej, instrumenty oddziaływania społecznego. Wykład 10: Zasady przezorności i prewencji. Strategia „Czystszej Produkcji” oraz program „ONZ Global Compact”. Wykład 11: Normatywne systemy zarządzania bezpieczeństwem ekologicznym i ochroną środowiska w przedsiębiorstwach. Zarządzanie środowiskowe wg normy ISO 14001. Wykład 12: Wspólnotowy system ekozarządzania i audytu EMAS Wykład 13: Proekologiczne kształtowanie produktu i usług. LCA – ocena cyklu życia produktu. Bezpieczeństwo ekologiczne produktu. Ekoetykietowanie. Społeczeństwo konsumpcyjne. Wykład 14: Zintegrowane zarządzanie środowiskiem miejskim. Regionalny system zarządzania środowiskowego. Wykład 15: Repetytorium Rodzaj i zakres ćwiczeń: ćwiczenia projektowe. Ćwiczenie 1: Podstawy metodyczne narzędzi "EMAS Easy" i ekomapowania oraz LCA. Ćwiczenie 2: Przegląd środowiskowy w małej organizacji. Bilans ekologiczny firmy. Ćwiczenie 3: Ustalenie wymagań prawych z zakresu ochrony i korzystania ze środowiska. Ćwiczenie 4: Identyfikacja znaczących aspektów środowiskowych w małej organizacji. Ćwiczenie 5: Polityka środowiskowa w przedsiębiorstwie. Ćwiczenie 6: Program zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie. Priorytetyzacja celów i zadań. Ćwiczenie 7: Wskaźniki środowiskowe. Przegląd systemu zarządzania środowiskiem. Ćwiczenie 8: Opracowanie elementów deklaracji środowiskowej zgodnie z wymaganiami EMAS. Ćwiczenia 9-15: Ocena cyklu życia produktu - studium przypadku. Prezentacje studenckie.